Technologia
Od 1-go stycznia 2010 roku Republika Słowacka wprowadziła jeden z najnowocześniejszych elektronicznych systemów poboru opłat drogowych, który w skali światowej uplasował Słowację w czołówce jeżeli chodzi o elektroniczny pobór opłat drogowych .
System podczas swojego uruchamiania pokrywał prawie 2 400 km wyznacoznych odcinków dróg – oprócz autostrad i dróg ekspresowych, a także duży zakres dróg krajowych – podlegających opłacie za pośrednictwem najnowocześniejszej technologii satelitarnj poboru opłat drogowych GPS-GSM, która pracuje na zasadzie nawigacji GPS, tzn. zapisywania pozycji pojazdów za pośrednictwem urządzenia nawigacyjnego umieszczonego w pojeździe (jednostki pokładowej) przy pomocy satelitów GPS. Wybrana technologia poboru opłat drogowych umożliwia maksymalną prężność systemu w celu sprostania przyszłemu wzrostowi objętości transportu towarowego i rozszerzania sieci dróg w Republice Słowackiej.
Słowacki elektroniczny system poboru opłat drogowych wykorzystuje innowacyjne pod względem technologicznym „hybrydowe“ jednostki pokładowe posiadające w sobie trzy technologie:
- technologię satelitarną GPS do określania pozycji – zapewnia zbieranie danych dotyczących korzystania z wyznaczonych odcinków dróg,
- technologię GSM/GPRS do komunikacji w ramach sieci telefonii komórkowej – służy do transmisji danych pomiędzy jednostką pokładową a innymi podsystemami informacyjnymi w ramach systemu elektronicznego poboru opłat drogowych,
- technologię mikrofalową DSRC do komunikacji na krótkie odległości – służy do kontroli płatników opłat drogowych w ramach procesu kontroli poboru opłat drogowych .
Od 1-go stycznia 2014 roku za pośrednictwem technologii satelitarnej poboru opłat drogowych jest pokrytych prawie 17 770 km wyznaczonych odcinków dróg w Republice Słowackiej, z czego około 660 km tworzą wyznaczone odcinki autostrad i dróg ekspresowych, 3 630 km wyznaczonych odcinków dróg krajowych, dalsze 3 640 km wyznaczonych odcinków dróg wojewódzkich i ponad 9 840 km wyznaczonych odcinków dróg powiatowych.
Przedstawione rozszerzenie sieci wyznaczonych odcinków dróg uplasowało Słowację w pozycji pierwszego kraju w ramach Unii Europejskiej, który:
- posiada łącznie najdłuższą sieć drogową w ramach systemu elektronicznego poboru opłat drogowych,
- obsługuje za pośrednictwem elektronicznego systemu poboru opłat drogowych najdłuższą sieć drogową niższych kategorii o długości ponad 17 100 km.
Satelitarny system poboru opłat drogowych stosowany w Republice Słowackiej jest już dziś przygotowany pod względem technologicznym także do wzajemnej współpracy z sąsiadującymi państwami w całkowitej zgodzie z wymogami przyszłej europejskiej usługi elektronicznego poboru opłat drogowych opierającej się na zasadach „jedna umowa – jedna jednostka pokładowa – liczne systemy poboru opłat drogowych“, co dzięki zastosowanej technologii potrafi szybko i prężnie implementować także przyszłe zmiany i przepisy Unii Europejskiej w dziedzinie ogólnoeuropejskiej polityki transportowej.
Funkcjonowanie satelitarnego systemu poboru opłat drogowych
Elektroniczny system poboru opłat drogowych jest złożony pod względem technologicznym kompleksem informacyjno-komunikacyjnym składającym się z kilku podsystemów informacyjnych oraz dużej ilości specyficznych aplikacji, które zapewniają wszystkie procesy eksploatacyjne poboru opłat drogowych i kontroli poboru opłat drogowych.
Pobór opłat drogowych
Pojazdy podlegające uiszczaniu opłat drogowych muszą zostać przed wjazdem na wyznaczone odcinki dróg zarejestrowane w elektronicznym systemie poboru opłat drogowych i jednocześnie muszą posiadać właściwie zainstalowaną jednostkę pokładową, obowiązującą w całej sieci wyznaczonych odcinków dróg.
Jednostka pokładowa zawiera aktualne dane geograficzne o wyznaczonych odcinkach dróg podlegających obowiązku uiszczania opłat drogowych (tzw. GEO model). Po instalacji w pojeździe i właściwym ustawieniu jednostka pokładowa zaczyna natychmiast działać. Podczas jazdy jednostka pokładowa śledzi pozycję pojazdu na określonych odcinkach dróg przy pomocy globalnego satelitarnego systemu śledzenia pozycji (GPS) i porównuje ją z danymi zapisanymi w modelu GEO. Jeśli algorytm jednostki pokładowej na podstawie porównania tych danych stwierdzi, że pojazd skorzystał z określonego odcinka z obowiązkiem uiszczenia opłaty drogowej, w związku z obowiązującą regulacją prawną zostanie wytworzony odpowiedni zapis o tym fakcie (tzw. zdarzenie dotyczące opłaty drogowej).
Powstałe zdarzenia dotyczące opłaty drogowej zostają przy pomocy technologii GSM/GPRS wysyłane z jednostki pokładowej do centralnego systemu informacyjnego, gdzie na podstawie przejechanej przez pojazd odległości po wyznaczonych odcinkach dróg podlegających obowiązkowi uiszczania opłaty drogowej i odpowiedniej stawki opłaty drogowej dla konkretnej kategorii pojazdu i typu określonego odcinka drogi zostaną wygenerowane transakcje opłaty drogowej, na podstawie czego zostanie obliczona wysokość opłaty drogowej. Centralny system informacyjny jest utworzony na podstawie dużej ilość aplikacji umożliwiających kompletną funkcjonalność procesu poboru opłat drogowych . System ten oprócz wyceniania zdarzeń dotyczących opłat drogowych i rozliczania transakcji opłat drogowych posiada także możliwość wystawianie faktur, upomnień, zarządzanie stosunkami z klientami i dostawcami, logistykę, prowadzenie strefy klienta portalu internetowego itd.
Kontrola poboru opłaty drogowej
Kontrolę poboru opłaty drogowej zapewnia administrator systemu (spółka SkyToll) we współpracy ze słowacką Inspekcją Transportu Drogowego. Wbudowana technologia mikrofalowa (DSRC) jednostki pokładowej umożliwia jej komunikowanie ze specjalnym podsystemem w ramach elektronicznego systemu poboru opłat drogowych przeznaczonym do kontroli poboru opłat drogowych. Jego zadaniem jest kontrola wypełniania obowiązku uiszczania opłat drogowychej i innych obowiązków według ustawy o poborze opłaty drogowej łącznie z dokumentowaniem incydentów związanych z opłatą drogową i rozwiązywaniem związanych z tym wykroczeń. System kontroli poboru opłat drogowych korzysta z kilku typów nowoczesnych detekcyjnych urządzeń technologicznych.
Stałe i przenośne kontrolne bramownice drogowe potrafią przy pomocy zainstalowanej technologii sprawdzić dane techniczne pojazdu i porównać je z danymi rejestracyjnymi pojazdu w centralnym systemie informacyjnym, jak również właściwe ustawienie jednostki pokładowej. Podejrzane ustalenia (tzw. incydenty dotyczące opłaty drogowej) zarejestrowane przez bramki kontrolne zostają automatycznie wysyłane do centralnego stanowiska kontrolnego, gdzie są przetwarzane , sklasyfikowane i ponownie sprawdzone. Potwierdzone incydenty zostają przeklasyfikowane na wykroczenia dotyczące opłaty drogowej, a następnie są rozwiązywane zgodnie z z obowiązującym prawem.
W celu uzyskania dokładniejszych informacji należy przejść na stronę System kontroli poboru opłat